İşletmeniz krize hazır mı?

Krize hazır olmak mı? Nasıl yani.

Krize hazır olmak ne demek, bize bir şey olmaz, biz ne zor günler atlattık, biz krizlerin firmasıyız. Şirketimizin varlıkları çok, ortaklarımız zengin. Vs. vs. Aslında tüm bu kelimeler işletme ve yöneticilerinin aşırı özgüveninin yanında aynı zamanda çalışanına, şirketine, sektörüne, müşterilerine, piyasalara güveninin de bir göstergesidir.

İşletme ve yöneticilerinin kriz döneminde ortaya çıkabilecek sorunlar konusunda yeterli bilince sahip olmamaları durumunda , ‘’aşırı özgüven’’ yüzünden kriz sinyallerinin alınmamasına, yaklaşan sorunların göz ardı edilmesine ve sonucunda da kriz yaşanmasına neden olmaktadır.

İşletmeyi ve yöneticilerini bu denli etkileyen krizi; Önceden beklenilmeyen ve sezilmeyen, işletmeler tarafından çabuk ve acele cevap verilmesi gereken, örgütün önleme ve uyum mekanizmalarını yetersiz hale getirerek, mevcut değerlerini, amaçlarını ve varsayımlarını tehdit eden gerilim durumudur. Şeklinde tanımlayabiliriz.

Kriz dönemleri belirsizdir ve belirsizlik ortamları bir işletmenin kazanmasına bir başkasının kaybetmesine neden olur. Kazananlar arasında yer almak ve krizi fırsata çevirmek te mümkündür. Krizi bir süreç olarak ele alırsak bu süreç krizin gelişim dönemi, kriz dönemi ve kriz sonrası dönem olarak üç aşamadan oluşur.

Krizin gelişim dönemi belirtilerinin kendini hissettirdiği dönemdir, çeşitli ipuçları bu dönemde ortaya çıkar. İşletme dışı çevre, müşteri davranışları, piyasanın durumu gibi ikili ilişkilere duyarlı olunması gereken bir dönemdir. Yönetim veya yönetici kaynaklı atalet, körlük krizin algılanmasını geciktirir. Aynı şekilde aksiyon alamama veya sinyalleri yanlış değerlendirip yanlış aksiyon alınması ya da sorunların fark edilememesi işletmeyi krizin eşiğine getirir.

Kriz dönemi, akut dönem olarak adlandırılır. Artık kriz iyice hissedilmeye başlanmıştır. İşletmelerde, moralite bozukluğu, suçlamalar, maddi ve manevi kayıpların baş gösterdiği süreçler yaşanır. Başarılı bir kriz yönetim bu aşamanın daha az hasarla atlatılmasına sebep olabilir.

Kriz sonrası dönem, krizin son aşamasıdır. İşletmenin krizi fırsata çevirdiği aşama da denebilir. Ya etkin bir kriz yönetimi ile hızlı kararlar ve hamlelerle yeni bir ivme kazanılarak kriz fırsata çevrilir ya da pasif hamleler, sübjektif yaklaşımlar ve sezgisel davranışlarla işletme süreçten koparak ticari hayatı yok olur.

İşletmelerde krizlere hazırlıklı olmak için;

• Krizi önceden görebilecek öğrenen organizasyonlar kurmak gerekir.
• Krizin etkilerini fırsata çevirebilecek etkin, yetkin ve hızlı kararlar alabilen yöneticiler elde tutulmalıdır.
• Bunun bir süreç olduğunun farkındalığı oluşmalı, iç ve dış çevre ile iletişim ağları açık tutulmalıdır. Çalışanlar ile sorunsuz iletişim kurulmasının önemi dışında işletme dışı medya dahil iletişim kanalları açık tutulmalıdır.
• Gerektiğinde stratejik kararlar alınabilmeli ve uygulanmalıdır.
• Modern yönetim teknikleri uygulanmalı, kalite, dijitalleşme, kurumsallaşma vb. süreç yönetimleri hayata geçirilmelidir.
• En önemlilerinde birisi de kriz yönetimi takımlarının hiç bir hiyerarşik sürece takılmadan oluşturulmasının sağlanmasıdır.
• İnsan kaynakları önemlidir, iyi günde yanınızda olan çalışanları, kalifiye personelinizi korumalısınız. Bu çalışanlar size kriz sonrası da gerek olacaktır.
• İlk işiniz iş gücünü azaltmak olmamalıdır.
• Üretim işletmelerinde kriz dönemlerinde alternatif talepler olabileceği göz önüne alınarak buna cevap verebilecek üretim personeli ve üretim imkan ve kabiliyetlerinin hızla güncellenebilecek ve üretime devam edebilecek şekilde planlanması gerekmektedir.
• Son olarak günümüzün vazgeçilme olmazsa olmazı dijitalleşme. Teknolojik gelişmelere uyum sağlama ve adapte olma son derece önemlidir.

Yukarıda son derece kısa ve özetlenmiş hali ile kriz ve süreçleri ile krizde işletmenizi nasıl yönetmeniz gerektiğini anlatmaya çalıştım.

Kriz yönetimi uzmanı olarak başlangıçta belirttiğim aşırı özgüven içeren kelimeleri hemen şimdi çöpe atın ve kriz yönetimi konusunda hazırlığınıza başlayın ve sürekli kendinize sorun. İşletmem krizlere ne kadar hazır.

FİNANSAL YÖNETİM DANIŞMANI

CEMAL İYİKÜLAH